Γ.ΚΑΡΤΑΛΗ 71-ΡΟΖΟΥ ΒΟΛΟΣ ΤΗΛΕΦΩΝΟ 2421032961

Παρασκευή 27 Μαΐου 2016

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ 2


    ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ

Α.Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:
Tum Scipio cum se ipsum captum venisse eos existimasset,praesidium domesticorum in tecto conlocavit.Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse. Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt,is fores reserari eosque intromitti iussit.Praedones postes ianuae tamquam sanctum templum venerati sunt et cupide Scipionis dextram osculati sunt.
..................................................................................................................................................
Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est: «Congrediamur , ut singularis proelii eventu cernatur ,quanto miles Latinus Romano virtute antecellat ». Tum adulescens ,viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus,iniussu consulis in certamen ruit;et fortior hoste,hasta eum transfixit et armis spoliavit.
....................................................................................................................................................
Post bellum Actiacum Cassius Parmensis,qui in exercitu M.Antonii fuerat,Athenas confugit. Ibi vix animum sollicitum somno dederat,cum repente apparuit ei species horrenda. …………………………………………………………………………………………………………………............................
Ιtaque cavete periculum, tutamini patriam.Opibus urbis nolite confidere.Fiduciam,quae nimia vobis est,deponite.Neminem credideritis patriae consulturum esse,nisi vos ipsi patriae consulueritis.Μementote rem publicam in extremo discrimine quondam fuisse. ……………………………………………………………………………………………………………………………....................
 Hinc ad commilitones suos eum adduxit.Ab his in castra delatus est tristis et trepidus,dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur.Postero die Claudius imperator factus est. ………………………………………………………………………………………………………………………………………........
Meliora enim fore spero,quae deinceps scribam. Nam quod in pomis est,idem esse aiunt in ingeniis:quae dura et acerba nascuntur,post fiunt mitia et iucunda;sed quae gignuntur statim vieta et mollia,non matura mox fiunt sed putria.                 (ΜΟΝΑΔΕΣ 40)

Β.Παρατηρήσεις:
1α.Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις:
fores: κλητική ενικού
ianuae: γενική πληθυντικού
filius: γενική ενικού
verbis: αιτιατική ενικού
proelii:ίδια πτώση στον αντίθετο αριθμό
exercitu: ίδια πτώση στον αντίθετο αριθμό
species: δοτική ενικού
discrimine: ονομαστική πληθυντικού
commilitones: αφαιρετική αντίθετου αριθμού
pomis: κλητική ίδιου αριθμού       (ΜΟΝΑΔΕΣ 10)

1β.Να γράψετε τους τύπους των αντωνυμιών που ζητούνται :
ipsum: γενική ενικού θηλυκού γένους
quod: αιτιατική πληθυντικού ίδιου γένους
se: αιτιατική πληθυντικού α΄προσώπου
his: ονομαστική πληθυντικού θηλυκού γένους
idem: γενική πληθυντικού αρσενικού γένους       (ΜΟΝΑΔΕΣ 5)

1γ.Να γραφούν οι τύποι επιθέτων και επιρρημάτων που ζητούνται:
clara: επίρρημα συγκριτικού βαθμού
sanctum: ίδια πτώση,γένος και αριθμός στον συγκριτικό βαθμό
cupide: δυο άλλοι βαθμοί
extremo: ονομαστική πληθυντικού,θετικού βαθμού στο θηλυκό γένος
tristis: γενική ενικού,υπερθετικού βαθμού στο ουδέτερο γένος
meliora: θετικός βαθμός επιρρήματος και δοτική πληθυντικού αριθμού,υπερθετικού
βαθμού στο αρσενικό γένος
postero: ίδια πτώση και αριθμός,υπερθετικού βαθμού στο ίδιο γένος
mollia: επίρρημα θετικού βαθμού                      (ΜΟΝΑΔΕΣ 5)

2.Να γράψετε τους ρηματικούς τύπους που ζητούνται:
admiratum: αιτιατική ενικού γερουνδιακού θηλυκού γένους και κλητική ενικού μετοχήςενεστώτα ουδετέρου γένους
reserari: γ΄πληθυντικό οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας
intromitti: γ΄ενικό υποτακτικής παρατατικού αντίθετης φωνής
congrediamur: απαρέμφατο μέλλοντα και αφαιρετική πληθυντικού μετοχής παρακειμένου ουδετέρου γένους
cernatur: απαρέμφατο παρακειμένου και α΄ενικό οριστικής παρατατικού της παθητικής περιφραστικής συζυγίας
confisus: β΄πληθυντικό υποτακτικής υπερσυντελίκου(να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)
confugit: α΄πληθυντικό οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα ίδιας φωνής
adduxit:β΄ενικό προστακτικής ενεστώτα ίδιας φωνής και δοτική γερουνδίου
scribam: απαρέμφατο ίδιου χρόνου αντίθετης φωνής
gignuntur: β΄ενικό οριστικής παρακειμένου ίδιας φωνής(να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) (ΜΟΝΑΔΕΣ 10)

3.Αφού αντικαταστήσετε τον τύπο «cernatur» με τον τύπο «cernabatur» να κάνετε την απαραίτητη αλλαγή στην δευτερεύουσα πρόταση: « Quanto miles Latinus Romano antecellat»  (ΜΟΝΑΔΑ 1)

4α.Να δηλωθεί η απαγόρευση με άλλο τρόπο: neminem credideritis patriae consulturum esse

4β.Να δηλωθεί η απαγόρευση με όλους τους δυνατούς τρόπους: tutamini patriam   (ΜΟΝΑΔΕΣ 2)

5.Να μετατραπεί η ενεργητική φωνή σε παθητική και το αντἰστροφο: -Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt. -Adulescens hasta eum transfixit et armis spoliavit. - Ab his in castra delatus est tristis et trepidus. (ΜΟΝΑΔΕΣ 4,5)

6.Να αναλύσετε τις παρακάτω μετοχές: -abiectis armis (με τον ιστορικό-διηγηματικό cum) -permotus (να δηλώνει αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας) (MONAΔΕΣ 3,5)

7α.Να δηλώσετε τις ίδιες επιρρηματικές έννοιες με άλλο τρόπο: -fortior hoste -post bellum Actiacum

7β.Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τη λέξη «Athenas» και να να δηλώσετε την ίδια επιρρηματική έννοια για το ουσιαστικό «Νeapolis». (ΜΟΝΑΔΕΣ 3)

8.Να χαρακτηριστούν πλήρως οι δευτερεύουσες προτάσεις: - cum se ipsum captum venisse eos existimasset
- ut singularis proelii eventu cernatur
- cum repente apparuit ei species horrenda    (ΜΟΝΑΔΕΣ 6)

9.Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι παρακάτω όροι:
domesticorum,admiratum,eventu,cupiditate,pugnandi,fortior,sollicitum,opibus,quasi moriturum,mox.   (ΜΟΝΑΔΕΣ 10)
                                                                  




ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ


ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ

Α.Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:
Quamvis infesto et minaci animo perveneras,cur,cum in conspectu Roma fuit,tibi non succurrit:” intra illa moenia domus ac penates mei sunt,mater coniunx liberique”?Ergo ego nisi peperissem,Roma non oppugnaretur;nisi filium haberem,libera in libera patria mortua essem.Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futura sum:at contra hos,si pergis,aut immatura mors aut longa servitus manet.……………………………………………………………………………………………………………………………………
Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent,ut eo uteretur, vultum risu solvit et protinus dixit:”Supervacaneae,ne dicam ineptae,legationis ministri,narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem;et mementote me nec acie vinci nec pecunia corrumpi posse.………………………………………………………………………………………………………
Qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credendo confirmaverunt;quorum auctoritatem secuti multi,non solum improbi verum etiam imperiti,si in hunc animadvertissem,crudeliter et regie id factum esse dicerent.……………………………………
Caecilia,uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiale petit filiae sororis,ipsa fecit omen.Nam in sacello quodam nocte cum filia sororis persedebat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito audiretur.Tandem puella,longa mora standi fessa,rogavit materteram,ut sibi paulisper loco cederet.……………………………………………………………………………………………………………………………………
Legatum monet ut,si adire non possit,epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat.In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore.Gallus,periculum veritus,constituit ut tragulam mitteret.                                                           (MON.40)

B.ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις:
conspectu:ίδια πτώση άλλου αριθμού
servitus:αιτιατική πληθυντικού
pondus:κλητική πληθυντικού
locupletem:κλητική ενικού
spem:δοτική ενικού
coniurationemque:ονομαστική ενικού
omen:αιτιατική πληθυντικού
loco:κλητική πληθυντικού
epistulam:γενική πληθυντικού
legionibus:ονομαστική ενικού     (ΜΟΝ.5)

2.Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τις αντωνυμίες και να τις μεταφέρετε στο ίδιο
γένος και την ίδια πτώση στον αντίθετο αριθμό:
“ domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique”
“ut eo uteretur”
“si in hunc animadvertissem”
“dum aliqua vox congruens proposito audiretur”
“ nihil iam pati possum”                             (ΜΟΝ.5)

3.Να γραφούν οι τύποι επιθέτων και επιρρημάτων που ζητούνται:
infesto: ίδια πτώση θηλυκού γένους υπερθετικού βαθμού
minaci: επίρρημα ίδιου βαθμού
longa:αιτιατική ενικού ουδετέρου γένους συγκριτικού βαθμού
magnum:επίρρημα συγκριτικού βαθμού
celeriter:ίδιος τύπος υπερθετικού βαθμού
libera(το δεύτερο του αποσπἀσματος):ίδια πτώση αρσενικού γένους υπερθετικού βαθμού
mollibus:επίρρημα θετικού βαθμού
miserrima:αιτιατική ενικού ουδετέρου γένους θετικού βαθμού
crudeliter:επίρρημα συγκριτικού βαθμού
regie:ονομαστική ενικού αρσενικού γένους θετικού βαθμού     (ΜΟΝ.5)

4.Να σχηματίσετε τους ρηματικούς τύπους που ζητούνται(στους περιφραστικούς
τύπους να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο):
peperissem:ίδιος τύπος στην αντίθετη φωνή
pergis:β΄ ενικό υποτακτικής υπερσυντελίκου ίδιας φωνής
manet:α΄πληθυντικό οριστικής παρακειμένου ίδιας φωνής
attulissent:β΄πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα ίδιας φωνής
uteretur: β΄ενικό υποτακτικής μέλλοντα
vinci:ίδιος τύπος παρακειμένου
factum esse:ίδιος τύπος στην άλλη φωνή
nascentem:απαρέμφατο μέλλοντα
veritus:γ΄πληθυντικό υποτακτικής μέλλοντα
possit:β΄πληθυντικό οριστικής υπερσυντελίκου
constituit:δοτική ενικού γερουνδίου
adfore:γενική ενικού ουδετέρου γένους μετοχής στον ίδιο χρόνο
adire:αιτιατική πληθυντικού αρσενικού γένους μετοχής στον ίδιο χρόνο
abiciat:β΄ενικό υποτακτικής παρατατικού στην αντίθετη φωνή
solvit:γ΄πληθυντικό οριστικής ενεστώτα στην παθητική περιφραστική συζυγία   (ΜΟΝ.15)

5.Να χαρακτηριστούν πλήρως συντακτικά οι παρακάτω όροι:
tibi,libera(το πρώτο του αποσπάσματος), auri, vinci, sententiis, id, nocte ,standi,legatum,se          (MON.5)

6.Να χαρακτηριστούν πλήρως οι παρακάτω δευτερεύουσες προτάσεις:
-“Caecilia,uxor Metelli,dum more prisco omen nuptiale petit filiae sororis”
-“ut tragulam mitteret”            (MON.4)

7.Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική και το αντίστροφο:
-“dum aliqua vox congruens proposito audiretur”(ενν. ποιητικό αίτιο ab illis)
-“Gallus, periculum veritus,constituit ut tragulam mitteret”             (ΜΟΝ.5)

8.’’Haec casu ad turrim adhaesit et tertio post die a quodam milite conspicitur et ad
Ciceronem defertur”:
Στην παραπάνω περίοδο λόγου να μετατραπεί η σύνταξη σε απαρεμφατική με
εξάρτηση: Plinius dicit…………………………………………………………………………....................................     (ΜΟΝ.4)

9.’’veritus”:Να αναλυθεί στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση ώστε η  αιτιολογία να είναι αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας.    (ΜΟΝ.2)

10.Η παρακάτω δευτερεύουσα πρόταση να συμπτυχθεί σε μετοχή:
cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent”    (MON.2)

11.”ut eo uteretur”:Να αναγνωριστεί η δευτερεύουσα πρόταση και να αποδοθεί  με τους δυνατούς ισοδύναμους τρόπους.   (ΜΟΝ.6)

12.”at contra hos,si pergis,aut immatura mors aut longa servitus manet”

Να αναγνωριστεί ο παραπάνω υποθετικός λόγος και να μετατραπεί ώστε ναεκφράζει υπόθεση δυνατή ή πιθανή για το παρόν-μἐλλον.   (ΜΟΝ.2)

Δευτέρα 23 Μαΐου 2016



     ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ                                                               ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ "ΙΔΕΑ'


ΟΜΑΔΑ Α Α1
. α. σ. 93: «Το κόμμα του Γ. Θεοτόκη […] των Αντιβενιζελικών»
 β. σ. 213-214: όταν η επανάσταση του Θερίσου «είχε αποκτήσει ισχυρά ερείσματα[…] την εφημερίδα το ‘’Θέρισο’’». Μάλιστα, «η χωροφυλακή[…]προς τους επαναστάτες».
 γ. σ. 151-152: «Με βάση το άρθρο 11[…]των ανταλλαξίμων».
(Μία ακόμη Μικτή Επιτροπή, η οποία συγκροτήθηκε τον Ιούνιο του 1914 και αφορούσε την εθελούσια ανταλλαγή των πληθυσμών δε λειτούργησε ποτέ,οπότε κρίνεται περιττή η αναφορά της.)

Α2.
 α. Σ
β. Λ
γ. Λ
δ. Λ
ε. Σ

 Β1. σ. 142-143: «Η επιστροφή των προσφύγων    […]   το δρόμο της προσφυγιάς».

 Β2. σ. 157: «Την αστική αποκατάσταση ανέλαβε   […]  χρονικό διάστημα».

 ΟΜΑΔΑ Β
 Γ 1. α. σ. 78-79: «Παρά την έντονη αντίδραση […] της αρεσκείας του».

  Στοιχεία από το ΚΕΙΜΕΝΟ Α ΠΗΓΗΣ:
· Σύμφωνα με το άρθρο του Χ. Τρικούπη «Τις πταίει;» στην εφημερίδα «ΚΑΙΡΟΙ» ο Γεώργιος Α’ είναι ο κύριος υπαίτιος της πολιτικής αστάθειας που ταλανίζει τη χώρα.
 · Ο βασιλιάς, παραβιάζοντας τους συνταγματικούς θεσμούς, έχει συγκεντρώσει την εξουσία.
 · Ο Τρικούπης αποφεύγει να επιρρίψει ευθύνες στο λαό και τα πολιτικά κόμματα.
 · Θέτει το δίλημμα: υποταγή στις βασιλικές αυθαιρεσίες ή επανάσταση.
 · Οι πολιτικοί είτε είναι ανίκανοι να αντιτεθούν στη βασιλική απολυταρχία είτε είναι συνένοχοι υποβοηθώντας την αυταρχικότητα του Γεωργίου Α’.

     β. σ. 79: Όλα αυτά «μέχρι την ψήφιση της αρχής της δεδηλωμένης[…]κυβερνήσεις πλειοψηφίας». (θα μπορούσε να προστεθεί και το χωρίο από τη σ. 80: «Το διάστημα μεταξύ[…]ο δικομματισμός θεμελιώθηκαν».)

Στοιχεία από το ΚΕΙΜΕΝΟ Β ΠΗΓΗΣ:
· Με το «Βασιλικό λόγο» στη Βουλή (11 Αυγ. 1875), ο Γεώργιος Α’ δηλώνει πως σέβεται τα λαϊκά δικαιώματα ως προς την εκλογή των βουλευτών.
· Αναγνωρίζει το «γράμμα και το πνεύμα» του Συντάγματος, στα οποία εδράζονται τα προνόμια των εκλεγόμενων βουλευτών.
· Εφόσον προϋποτίθεται, για την εύρυθμη λειτουργία του πολιτεύματος, η αναγνώριση της «δεδηλωμένης» εμπιστοσύνης της πλειοψηφίας του εκλογικού σώματος στους εκάστοτε αντιπροσώπους του Έθνους, δηλώνει ότι αποδέχεται την παραπάνω αρχή.
· Τελικά, ο Γεώργιος Α’ δηλώνει το σεβασμό του στην κατοχυρωμένη από το Σύνταγμα του 1864 αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, της ελεύθερης, δηλαδή, έκφρασης της λαϊκής βούλησης. Γι’ αυτό η υιοθέτηση της «αρχής της δεδηλωμένης» αποτελεί «τομή» στην πολιτική ιστορία της χώρας, που μάλιστα οδήγησε σε συνολική μεταβολή του πολιτικού τοπίου

Δ1.
α: σ. 25: «Η οριστική αντιμετώπιση   […]  ικανοποιητικό βαθμό».

Στοιχεία από το ΚΕΙΜΕΝΟ Α ΠΗΓΗΣ:
 Οι λόγοι που αποφάσισε η κυβέρνηση Κουμουνδούρου τη σημαντική θεσμική αλλαγή της αγροτικής μεταρρύθμισης διακρίνονται σε: Ι. Οικονομικούς
 · το ελληνικό κράτος στοχεύει στην αύξηση των εσόδων του από την εξαγορά των «τσιφλικιών» από κεφαλαιούχους Έλληνες του εξωτερικού, από τράπεζες και εμπορικές ομάδες.
 · επίσης, στοχεύει στην ενίσχυση του μικρο-μεσαίου οικογενειακού κλήρου και των φυτειών.
· η ενίσχυση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων θα επιφέρει και ανάπτυξη των εμπορικών μονάδων, που – με τη σειρά τους – θα δανειοδοτούν ευκολότερα τους νέους μικροπαραγωγούς.
· με την πώληση των γαιών, το κράτος αποκτά νέες πηγές εσόδων από φόρους και δασμούς στο αυξημένο πλέον αγροτικό προϊόν των φυτειών, ενώ λόγω της αύξησης της παραγωγής θα μεγεθυνθεί και η επιχειρηματική δραστηριότητα. ΙΙ. Κοινωνικούς
 · οι καταπατήσεις εθνικών και εκκλησιαστικών γαιών από μη δικαιούχους κλήρου γης, πρωτίστως στην Πελοπόννησο, επιφέρουν προστριβές και γι’ αυτό το κράτος χαρίζει στις κοινωνικές αυτές ομάδες «λοχίδια» εθνικής γης. Συμπέρασμα: Η αγροτική μεταρρύθμιση του Α. Κουμουνδούρου της περιόδου 1860-1880 στοχεύει στην παράλληλη ανάπτυξη της γεωργίας και της προώθησης της εκβιομηχάνισης.

    Τελικά, «σύμφωνα με τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις[…]αρδευόμενα». σ. 43-45: «Το αποφασιστικό βήμα[…]αγροτικό χώρο».

Στοιχεία από το ΚΕΙΜΕΝΟ Β ΠΗΓΗΣ:
 · στόχος του Βενιζέλου ήταν η ενίσχυση του εθνικού φρονήματος των χωρικών-οπλιτών για την επικείμενη πολεμική αναμέτρηση (η Ελλάδα μετέχει του Α’ Π.Π.)
· η προοπτική διανομής γης μεταξύ των χριστιανικών πληθυσμών της Β. Ελλάδας θα λειτουργούσε ως ενίσχυση του ελληνικού εθνικού προγράμματος
 · ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε να γίνει εκουσίως η μεταρρύθμιση με προγράμματα χρηματοδότησης και αργούς ρυθμούς
· ωστόσο ο «Εθνικός Διχασμός» υποχρεώνει την «Κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας» να υιοθετήσει πιο ριζοσπαστικό πρόγραμμα που προέβλεπε υποχρεωτική απαλλοτρίωση των γαιών.

  β. σ. 25: Ως προς την υλοποίηση του προγράμματος του Κουμουνδούρου, «από το 1870 ως το 1911[…] εθνικής αυτής ιδιοκτησίας».
   Ως προς την υλοποίηση της μεταρρύθμισης του Ελευθερίου Βενιζέλου, διαπιστώνουμε ότι «με βάση αυτά[…]σε καθεστώς μικροϊδιοκτησίας»(σ. 44-45).

Στοιχεία από το κείμενο Β της πηγής
 · ως λύση επιλέγεται η αναπαραγωγή και στη Β. Ελλάδα του νοτιοελλαδικού προτύπου, που είχε ως βάση την τάξη των μικροϊδιοκτητών γης και την οικογενειακή αγροτική εκμετάλλευση.
· το πρότυπο αυτό είχε πρακτικά αποδειχθεί πως συμβάλλει στην ενίσχυση της κρατικής εξουσίας και τη σταθεροποίηση του πολιτεύματος .
· ως αποτέλεσμα προκύπτει η νομιμοποίηση της κυριαρχίας του ελληνικού κράτους στις «νέες χώρες» της Β. Ελλάδας.
 · τελικά, η αγροτική μεταρρύθμιση άρχισε να υλοποιείται από το 1923 και μετά.


· η γη που διένειμε το κράτος ανήκε πριν σε Έλληνες  μεγαλογαιοκτήμονες σε Τούρκους και Βούλγαρους, που είχαν αποχωρήσει στο πλαίσιο της ανταλλαγής των πληθυσμών – με βάση το σύμφωνο περί αμοιβαίας μεταναστεύσεως μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, που περιλαμβάνεται η Συνθήκη του Νεϊγύ (1919) και με βάση τη Σύμβαση της Λοζάνης (1923).

Κυριακή 22 Μαΐου 2016

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 2 ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ


ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ  (ΔΙΑΓ. 2)

ΘΕΜΑ Α1
α. σελ. 77: «Οι Εκλεκτικοί ήταν μία ετερόκλητη πολιτική παράταξη εξεχόντων πολιτικών, λογίων και αξιωματικών, που συμμετείχε στην εθνοσυνέλευση του 1862-1864. Είχε μετριοπαθείς θέσεις και προσπαθούσε να μεσολαβεί μεταξύ των άλλων παρατάξεων και να υποστηρίζει σταθερές κυβερνήσεις. Οι Εκλεκτικοί συγκριτικά με τους Πεδινούς και τους Ορεινούς (άλλους πολιτικούς σχηματισμούς της εποχής) είχαν μικρότερη απήχηση».
β. σελ. 140: «Το Νοέμβριο του 1919 υπογράφηκε ... πριν από την υπογραφή της συνθήκης)».
γ. σελ. 160: «Η σύμβαση ανταλλαγής των πληθυσμών ... Γραφεία Ανταλλαγής Πληθυσμών».

ΘΕΜΑ Α2
α. Σωστό
β. Λάθος
γ. Λάθος
δ. Λάθος
ε. Λάθος

ΘΕΜΑ Β1   σελ. 210-213: «Στις 26 Φεβρουαρίου 1905 η τριανδρία της αντιπολίτευσης (Ελ. Βενιζέλος, Κ. Φούμης και Κ. Μάνος) συνέταξαν ... και η απειλή εμφυλίου πολέμου ήταν πλέον ορατή».

ΘΕΜΑ Β2    σελ. 144 - 146: «Ο μικρασιατικός πόλεμος έληξε ... κατέφυγε στη Ρωσία».

ΘΕΜΑ Γ1
α) Για το σιδηρόδρομο ως συνώνυμο της ανάπτυξης:
 Από το σχολικό βιβλίο: η 1η παράγραφος της σχετικής ενότητας στη σ. 33.
 Από το Κείμενο Α: Πρέπει να αξιοποιηθούν οι πληροφορίες σχετικά με τον ρυθμό ανάπτυξης των εθνικών σιδηροδρομικών δικτύων, σε πανευρωπαϊκό μάλιστα επίπεδο, και να συσχετιστούν με την παρατήρηση του σχολικού βιβλίου για την εμφάνιση, εξάπλωση και τελικά την κυριαρχία του σιδηροδρόμου. (Η υπέρβαση του φυσικού φράγματος των Άλπεων αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της σχετικής διαδικασίας.) Επίσης, οι παρατηρήσεις του σχολικού βιβλίου για την οικονομική σημασία του σιδηροδρόμου πρέπει να συμπληρωθούν με την αναφορά της πηγής στην στρατιωτική και πολιτική σημασία του σιδηροδρόμου (προφανώς ως μέσου μεταφοράς στρατευμάτων και πολεμικών εφοδίων αλλά και ως μέσου διοικητικής ενοποίησης και συνεπώς εμπέδωσης της κρατικής κυριαρχίας).

β) Για την κατασκευή του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου:
 Από το σχολικό βιβλίο: η 3η και 4η παράγραφος της σχετικής ενότητας καθώς και οι δύο πρώτες περίοδοι της 5ης παραγράφου σς. 33-35.
 Από το Κείμενο Γ: Η αναφορά στη χρονική υστέρηση με την οποία το ελληνικό κράτος ανέλαβε τις πρωτοβουλίες για την κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου.
 Από το Κείμενο Β: Να συσχετιστούν οι αναφορές της πηγής σχετικά με τις τεχνικές προδιαγραφές του έργου με τις αντίστοιχες πληροφορίες του σχολικού βιβλίου. Να επισημανθούν οι λόγοι για τους οποίους η υιοθέτηση των διεθνών προδιαγραφών θα ήταν οικονομικά δυσβάστακτη (αύξηση του κόστους λόγω α) των απαιτούμενων υλικών και, β) της γεωφυσικής διαμόρφωσης της χώρας). Το γεγονός ότι η απόκλιση μεταξύ σχολικού βιβλίου και πηγής ως προς το πλάτος του διεθνούς δικτύου (1,56 μέτρα έναντι 1,43 μέτρων) δεν αλλοιώνει την ουσία των διαπιστώσεων σχετικά με τη μορφή και τους λόγους διαφοροποίησης του ελληνικού δικτύου από το αντίστοιχο διεθνές.
γ ) Για την προσφορά των σιδηροδρόμων:
 Από το σχολικό βιβλίο: Η 6η παράγραφος της σχετικής ενότητας σ. 35. Σε αυτήν πρέπει να συμπληρωθούν οι δύο τελευταίες περίοδοι της 5ης παραγράφου ως ένδειξη των οικονομικών και κοινωνικών δομών της Ελλάδας που δε θα μπορούσαν να μεταβληθούν από ένα συγκοινωνιακό δίκτυο.
 Από το Κείμενο Γ: Πρέπει να προσεχθεί κατ’ αρχάς η παρατήρηση του Γ. Δερτιλή ότι είναι άστοχο να συσχετίζεται η κατασκευή των σιδηροδρόμων με τον υποτιθέμενο καπιταλιστικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Η συγκεκριμένη αναφορά επιβεβαιώνει και διευκρινίζει τη γενικόλογη αναφορά του σχολικού βιβλίου για ''αλλαγή οικονομικών και κοινωνικών δομών''. Στη συνέχεια να αναφερθούν οι επιμέρους λόγοι για τους οποίους αυτό ήταν ανέφικτο: α) επρόκειτο για επένδυση περιορισμένου σχετικά κεφαλαίου, όπως καταδεικνύει το συνολικό μήκος των γραμμών που κατασκευάστηκε β) η ελληνική οικονομία ήταν αγροτική, χωρίς βιομηχανίες που θα αναλάμβαναν να κατασκευάσουν τα σχετικά υλικά, ώστε να αξιοποιήσουν τις επενδύσεις στο σιδηρόδρομο ως ευκαιρία ανάπτυξης και γ) η χώρα δεν διέθετε σημαντικά κοιτάσματα των αναγκαίων πρώτων υλών,σιδήρου και άνθρακα.

ΘΕΜΑ Δ1
α ) Για το περιεχόμενο του βενιζελισμού:
 Από το σχολικό βιβλίο: Η 1η παράγραφος της σχετικής ενότητας σ. 48.
 Από το Κείμενο Α: Είναι αναγκαίο να επισημανθεί η απόκλιση του βενιζελισμού από τον παραδοσιακό μεγαλοϊδεατισμό που είχε ιδεολογικό χαρακτήρα και αναφερόταν στη βυζαντινή κληρονομιά του γένους. Συγκεκριμένα, ο βενιζελισμός αποτελούσε μια νέα εκδοχή της Μεγάλης Ιδέας με στόχο τη δημιουργία ενός εθνικά ομοιογενούς, οικονομικά ισχυρού και εδαφικά εκτεταμένου σύγχρονου κράτους σύμφωνα με το πρότυπο των δυτικοευρωπαϊκών κρατών. Οι παρατηρήσεις αυτές αποσαφηνίζουν τις αντίστοιχες αναφορές του σχολικού βιβλίου στην ενσωμάτωση του εκτός συνόρων ελληνισμού και την ενιαία εθνική και κρατική υπόσταση της Ελλάδας. Για την υλοποίηση αυτής της Μεγάλης Ιδέας ήταν επιβεβλημένες η οικονομική ανάπτυξη και οι μεταρρυθμίσεις για τις οποίες κάνει λόγο η πηγή: στη διοίκηση, τη δικαιοσύνη, την κοινωνική και εκπαιδευτική πολιτική.
Για το εκσυγχρονιστικό έργο της βουλής του 1911:
 Από το σχολικό βιβλίο: Η 4η και 5η παράγραφος της σχετικής ενότητας σς. 90-91.
 Από το Κείμενο Β: Καταγραφή των σχετικών πληροφοριών της πηγής σχετικά με τις συγκεκριμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες της πρώτης κυβέρνησης Βενιζέλου και συσχέτιση των πληροφοριών αυτών με την αναφορά του βιβλίου στους κανονισμούς εργασίας σε βιοτεχνίες και βιομηχανίες. Στην τελευταία περίοδο του παραθέματος υποδηλώνεται εμμέσως, πλην σαφώς, η έως τότε ανυπαρξία εργατικής νομοθεσίας στην Ελλάδα.

β) Για τις κοινές θέσεις των Αντιβενιζελικών:
 Από το σχολικό βιβλίο: Η 1η παράγραφος της σχετικής ενότητας σ. 92
 Από το Κείμενο Γ: Η προφητική – απόλυτα επαληθευμένη από την ιστοριογραφία – αναφορά του ηλικιωμένου πολιτικού στον δεσπόζοντα ρόλο του Βενιζέλου στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο αθώς και η παρατήρηση του Γ. Θεοτοκά για τον πολιτικά άγονο, στείρα αρνητικό ρόλο των αντιβενιζελικών συσχετίζονται και ενισχύουν τις διαπιστώσεις του σχολικού βιβλίου ως προς τον συντηρητικό προσανατολισμό των αντιβενιζελικών κομμάτων και την έλλειψη μακροπρόθεσμης πολιτικής εκ μέρους τους. Περισσότερο προσδιορίζονται από την αντίθεσή τους προς το Βενιζέλο, γι’ αυτό, άλλωστε, και ονομάστηκαν συλλήβδην αντιβενιζελικά


ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 3 ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ


ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΑΓ. 3

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ
Α.1. 
α. Σχολικό βιβλίο σελ. 39-40: Κατά το έτος αυτό µειώθηκαν οι αποδόσεις των ευρωπαϊκών κεφαλαίων γεγονός που προκάλεσε τη µεταφορά τους προς τα ανατολικά, σε αναζήτηση επικερδών τοποθετήσεων. Η µετακίνηση αυτή πίεσε οικονοµικά τους πλούσιους Έλληνες της διασποράς, οι οποίοι αναζήτησαν µε τη σειρά τους νέα πεδία επιχειρηµατικής δραστηριότητας, ανακαλύπτοντας έτσι και την Ελλάδα.

β. Σχολικό βιβλίο σελ. 92: Ήταν ένα από τα αντιβενιζελικά κόµµατα µε αρχηγό τον Κυριακούλη Μαυροµιχάλη. ∆εν διέφερε από το ραλλικό. Οι εκπρόσωποί του προσπαθούσαν να εκµεταλλευτούν τη συµµετοχή του αρχηγού τους στα πολιτικά πράγµατα µετά το κίνηµα του 1909. Υποστήριζαν την «Ανόρθωση», που κατά την εκτίµησή τους δεν µπόρεσαν να υλοποιήσουν οι Βενιζελικοί.

γ. Σχολικό βιβλίο σελ. 146, 150, 152: Με βάση το άρθρο 11 της Σύµβασης της Λοζάνης ιδρύθηκε η Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής µε έδρα την Κωνσταντινούπολη. Την αποτελούσαν έντεκα µέλη (τέσσερις Έλληνες, τέσσερις Τούρκοι και τρία µέλη- πολίτες ουδέτερων κατά τον Α’ Παγκόσµιο πόλεµο κρατών) µε αρµοδιότητα τον καθορισµό του τρόπου µετανάστευσης των πληθυσµών και της εκτίµησης της ακίνητης περιουσίας των ανταλλαξίµων. Στην ελληνοτουρκική σύµβαση που υπογράφτηκε στις 24 Ιουλίου 1923 προβλεπόταν ότι οι ανταλλάξιµοι θα διευκολύνονταν στη µετακίνησή τους από την Επιτροπή. Φρόντισε το 1924 και 1925 για τη µεταφορά στην Ελλάδα 200.000 Ελλήνων που είχαν παραµείνει στην Καππαδοκία και γενικότερα στην Κεντρική και Νότια Μικρά Ασία.

ΘΕΜΑ Α.2. α. Λάθος β. Σωστό γ. Σωστό δ. Σωστό ε. Λάθος

ΘΕΜΑ Β.1. α. Σχολικό βιβλίο σελ. 84: «Αντίθετα µε άλλες χώρες της Ευρώπης… που αποτελούσαν το µεγαλύτερο µέρος του ενεργού πληθυσµού».
 β. Σχολικό βιβλίο, σελ. 84-85: «Κατά την περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον Χαρίλαο Τρικούπη … δεν ήταν ικανά να υλοποιήσουν τις επιθυµίες τους».

 ΘΕΜΑ Β.2. Σχολικό βιβλίο σελ. 168-169: «Η άφιξη των προσφύγων αναζωογόνησε και τη βιοµηχανία… και τη βιοµηχανία έτοιµων ενδυµάτων».

 ΘΕΜΑ Γ.
α. Σχολικό βιβλίο, σελ. 26-27 Με την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, το θέµα της δηµιουργίας κεντρικής τράπεζας, αλλά και τραπεζικού συστήµατος αντάξιου εκείνων που λειτουργούσαν στις χώρες της ∆υτικής Ευρώπης, αποτέλεσε κεντρικό σηµείο στους κυβερνητικούς σχεδιασµούς. Η ίδρυση τραπεζικών ιδρυµάτων δεν θα εξυπηρετούσε µόνο τις κυβερνητικές ανάγκες, τη διαχείριση του κρατικού δανεισµού, την έκδοση χαρτονοµίσµατος κ.λπ., αλλά θα έδινε λύση στο χρόνιο πρόβληµα των πιστωτικών αναγκών της οικονοµίας. Θα εξασφάλιζε δηλαδή στις επιχειρηµατικές πρωτοβουλίες τα απαραίτητα κεφάλαια µε όρους οργανωµένης αγοράς και όχι τοκογλυφίας. Σύµφωνα µάλιστα µε τις πληροφορίες του Γιάνη Κορδάτου στο κείµενο α, η τοκογλυφία ήταν ιδιαίτερα διαδεδοµένη τα πρώτα χρόνια του ελληνικού κράτους µέσα στη γενικότερη κρίση που επικρατούσε. Όσοι, εκ µέρους των κατοίκων, δεν είχαν την οικονοµική δυνατότητα να επισκευάσουν τα σπίτια τους, που είχαν καταστραφεί στη διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης, να αγοράσουν τρόφιµα, να αποκτήσουν τα απαραίτητα για την καλλιέργεια της γης, µηχανήµατα, ζώα, κατέφευγαν στην τοκογλυφία ή τα εγκατέλειπαν οδηγώντας τα µ’ αυτό τον τρόπο στο µαρασµό. Αυτό είχε ως αποτέλεσµα την περαιτέρω «ταµειακή στενοχώρια του κράτους». Το πιστωτικό σύστηµα της χώρας βρισκόταν πραγµατικά, κατά τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας, σε πρωτόγονη κατάσταση. Ήταν συνδεµένο µε το εµπόριο των αγροτικών προϊόντων και ιδιαίτερα µε τις εξαγωγές της σταφίδας. Οι έµποροι λειτουργούσαν και ως πιστωτές, µε τοκογλυφικές διαθέσεις και όρους. Ο δανεισµός κατευθυνόταν, ως επί το πλείστον, προς τους παραγωγούς και δηµιουργούσε προϋποθέσεις εκµετάλλευσης, καθώς ουσιαστικά επρόκειτο για έναν τρόπο προαγοράς της επικείµενης παραγωγής, µε δυσµενείς για τον παραγωγό όρους. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από τις πληροφορίες του Πέτρου Πιζάνια στο κείµενο β, σύµφωνα µε το οποίο οι δανειστές δεν δάνειζαν µόνο χρήµατα στους αγρότες αλλά και κάποια εµπορεύµατα απαραίτητα για το χειµώνα µε εγγύηση την παραγωγή των αγροτών της επόµενης χρονιάς. Επειδή όµως αυτό ήταν ένα ρίσκο για τους δανειστές, αφού δεν µπορούσαν να ξέρουν την ποσότητα της παραγωγής, φρόντιζαν για να µην βγουν χαµένοι να ανεβάσουν τους τόκους στα ύψη. Αυτό είχε ως αποτέλεσµα οι αγροτικές οικογένειες να µην µπορούν να ανταπεξέλθουν στα χρέη τους κι έτσι να βρίσκονται σχεδόν πάντοτε χρεωµένες απέναντι στους πιστωτές τους. Την ίδια στιγµή άλλοι κλάδοι της παραγωγής στερούνταν των απαραίτητων για την ανάπτυξή τους πιστώσεων, και έτσι περιορίζονταν οι επιχειρηµατικές πρωτοβουλίες. Η κατάσταση αυτή ήταν αντίθετη µε τις προθέσεις και τις πολιτικές του κράτους και αποθάρρυνε τα ελληνικά κεφάλαια του εξωτερικού. Οι προσπάθειες για την άρση όλων αυτών των εµποδίων υπήρξαν έντονες και προέρχονταν από πολλές πλευρές. ∆εν απέβλεπαν τόσο στην εξάλειψη της τοκογλυφίας, όσο στην παράλληλη δηµιουργία ενός πιο σύγχρονου πιστωτικού συστήµατος, ικανού να εξυπηρετήσει τα συµφέροντα ειδικών κοινωνικών οµάδων.

β. Σχολικό Βιβλίο σελ. 27-29 Το µεγάλο βήµα έγινε το 1841, µε την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας, όπως ακριβώς επιβεβαιώνεται στο κείµενο γ. Τα κεφάλαια για την ίδρυσή της προήλθαν κυρίως από το εξωτερικό, ενώ έντονη ήταν η παρουσία κρατικών παραγόντων στις ιδρυτικές διαδικασίες. Οι κύριοι µέτοχοι της Τράπεζας ήταν ο κεφαλαιούχος Εϋνάρδος, το ελληνικό κράτος, 20% του αρχικού κεφαλαίου, Έλληνες έµποροι και επιχειρηµατίες της διασποράς, ξένες προσωπικότητες από το χώρο της οικονοµίας αλλά και της πολιτικής. Θεµελιωτής της και πρώτος διοικητής υπήρξε ο Γεώργιος Σταύρου. Στις επόµενες διευρύνσεις του κεφαλαίου της Τράπεζας άρχισαν να µετέχουν κεφαλαιούχοι, έµποροι κυρίως, του ελληνικού χώρου (Σκουζές, Ράλλης κ.λπ.). Η δραστηριότητά της στα πρώτα στάδια ήταν µάλλον χωρίς σαφή προσανατολισµό, καθώς οι συνθήκες που επικρατούσαν στην ελληνική οικονοµία δεν ήταν δυνατόν να αλλάξουν µε ταχείς ρυθµούς. Το µεγάλο της πλεονέκτηµα και ταυτόχρονα η κύρια πηγή εσόδων της ήταν το εκδοτικό δικαίωµα, η δυνατότητά της να εκδίδει τραπεζογραµµάτια, χαρτονοµίσµατα δηλαδή, για λογαριασµό του ελληνικού κράτους. Το τελευταίο µάλιστα ενίσχυε ή και επέβαλλε την κυκλοφορία τους. Ανάλογες πληροφορίες δίνονται και από το κείµενο γ όσον αφορά το εκδοτικό δικαίωµα της Εθνικής Τράπεζας. Οι ιδρυτές της πίστευαν πως µε αυτό το προνόµιο θα αυξανόταν η κυκλοφορία του χρήµατος στην αγορά µε αποτέλεσµα να χορηγούνται δάνεια σε όλους µε καλύτερους όρους, δηλαδή µε χαµηλότερα επιτόκια. Σίγουρα όµως δεν ήταν εύκολο οι καταστάσεις που επικρατούσαν στην ελληνική οικονοµία να αλλάξουν από τη µία µέρα στην άλλη, αφού όσοι κερδοσκοπούσαν από το σύστηµα της τοκογλυφίας, είδαν την Εθνική Τράπεζα σαν έναν αντίπαλο που θα σταµατούσε τα κέρδη τους. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο συγγραφέας του κειµένου γ, όλοι αυτοί που µπορούσαν να ενισχύσουν την Τράπεζα, αγοράζοντας µετοχές της ή καταθέτοντας αξιόλογα ποσά, σκόπιµα δεν το έκαναν γιατί κάτι τέτοιο θα τους οδηγούσε στην απώλεια ελέγχου της αγοράς. Προοδευτικά οι εργασίες της Τράπεζας εξαπλώθηκαν από την Αθήνα στις κύριες επαρχιακές πόλεις (Ερµούπολη 1845, Πάτρα 1846 κ.λπ.), γεγονός που βοήθησε στην αντιµετώπιση των αρνητικών επιρροών που ασκούσε το τοκογλυφικό σύστηµα. Η Τράπεζα κέρδισε την εµπιστοσύνη της ελληνικής κοινωνίας, πράγµα που είχε ως συνέπεια τις διαδοχικές διευρύνσεις του µετοχικού της κεφαλαίου. Παρά την εξάπλωση του τραπεζικού συστήµατος και την εµφάνιση νέων τραπεζικών ιδρυµάτων, η Εθνική Τράπεζα παρέµεινε για πολλές δεκαετίες το κυρίαρχο τραπεζικό συγκρότηµα του ελληνικού χώρου. Από τη δεκαετία του 1860 άρχισαν να πολλαπλασιάζονται τα τραπεζικά και ασφαλιστικά ιδρύµατα στη χώρα. Τα πιο σηµαντικά απ’ αυτά ήταν η Ιονική Τράπεζα (ιδρύθηκε το 1839 στα υπό αγγλική κατοχή τότε Ιόνια νησιά), η Τράπεζα Ηπειροθεσσαλίας, η Γενική Πιστωτική Τράπεζα, η Τράπεζα Βιοµηχανικής Πίστεως κ.λπ.


ΘΕΜΑ ∆. 
   Σχολικό Βιβλίο σελ. 215-216 Η επιµονή των επαναστατών στον ένοπλο αγώνα και η παράταση της έκρυθµης κατάστασης, που απειλούσε µε κατάρρευση την οικονοµική και πολιτική υπόσταση της Κρήτης, ανάγκασε τις Προστάτιδες ∆υνάµεις να αποστείλουν αυστηρό τελεσίγραφο προς του επαναστάτες στις 2 Ιουλίου 1905. Οι Γενικοί Πρόξενοι των ∆υνάµεων, οι οποίοι υπέγραψαν αυτή τη διακοίνωση καθιστούσαν σαφές ότι δεν µπορούσαν να µεταβάλουν το πολιτικό καθεστώς του νησιού. ∆ιαβεβαίωναν όµως ότι θα επιφέρουν ουσιώδεις εσωτερικές µεταρρυθµίσεις που θα βελτίωναν θεαµατικά την κατάσταση, υπό τον ρητό όρο ότι εντός 15 ηµερών οι επαναστάτες όφειλαν να καταθέσουν τα όπλα, µε παράλληλη χορήγηση γενικής αµνηστείας. Σύµφωνα µε τον Κ. Σβολόπουλο, η επιδίωξη του Ε. Βενιζέλου, ο οποίος εκπροσωπούσε την επαναστατική τριανδρία στη συνάντηση της 2 Ιουλίου, ήταν ο συµβιβασµός µε δεδοµένο ότι οι Μεγάλες ∆υνάµεις διατηρούσαν αναλλοίωτη τη στάση τους απέναντι στο ενωτικό και στο πολιτειακό ζήτηµα. Ο Ε. Βενιζέλος, µάλιστα, σε απόρρητη επιστολή του πρότεινε στην κάθοδο στην Κρήτη ειδικής εξεταστικής επιτροπής µε αρµοδιότητα τη µελέτη της κατάστασης και την εξαγωγή πορίσµατος σχετικού µε τις επικείµενες µεταρρυθµίσεις. Οι διαπραγµατεύσεις ήταν σκληρές και διήρκεσαν όλο το καλοκαίρι του 1905. Η τελική συµφωνία υπογράφηκε από τον Ε. Βενιζέλο στις 2 Νοεµβρίου 1905 στο µοναστήρι των Μουρνιών Κυδωνίας. Εξασφαλίστηκε γενική αµνηστία και οι Μ. ∆υνάµεις δεσµεύτηκαν να επεξεργαστούν ένα χάρτη νέων παραχωρήσεων στον κρητικό λαό, αρνούµενες πάντως να επιτρέψουν την ένωση της Κρήτης µε την Ελλάδα. Επίσης, µε βάση το κείµενο Α, αποφασίστηκε η επίβλεψη της αρµοστειακής διοίκησης από τις διεθνείς αρχές και η κάθοδος διεθνούς εξεταστικής επιτροπής. Η απόφασή τους ήταν απόρροια της αδυναµίας τους να συντηρήσουν το αρµοστειακό καθεστώς µε τις µικρότερες δυνατές διπλωµατικές παραχωρήσεις και θυσίες σε χρήµα και άνδρες, αλλά και η καταστολή του κινήµατος µέσω των όπλων. Πράγµατι, η ∆ιεθνής Επιτροπή έφτασε στην Κρήτη τον Φεβρουάριο του 1906. Ανέλαβε να εξετάσει την κατάσταση και τους όρους λειτουργίας του αρµοστειακού καθεστώτος και να υποβάλει σχετική έκθεση. Η έκθεση της ∆ιεθνούς Επιτροπής δηµοσιεύθηκε στις 30 Μαρτίου 1906 και στο απόσπασµά της (Κείµενο Β) γίνεται σαφές ότι το αρµοστειακό καθεστώς «παρουσιάζει σοβαρά προβλήµατα και µεγάλους κινδύνους». Επιπρόσθετα, υπογραµµίζεται ότι «ανταποκρίνεται τόσο λίγο στους πόθους του πληθυσµού», ώστε είναι αδύνατη η ευόδωση των όποιων µεταρρυθµίσεων και η επικράτηση γαλήνης, ησυχίας και ευηµερίας. Γι’ αυτό, σύµφωνα µε τη ∆ιεθνή Επιτροπή, «το µόνο φάρµακο» για την αντιµετώπιση της κρίσης στην Κρήτη θα ήταν η ταχύτερη δυνατή ένωση µε την Ελλάδα. Έπειτα από µακρότατες και επίπονες διαβουλεύσεις µε τον Ε. Βενιζέλο και την Ελληνική Κυβέρνηση, οι Μεγάλες ∆υνάµεις κατέληξαν σε µια νέα ρύθµιση του Κρητικού Ζητήµατος. Το οριστικό κείµενο των µεταρρυθµίσεων προέβλεπε την οργάνωση Κρητικής Χωροφυλακής µε εντελώς νέο σχήµα, την ίδρυση Κρητικής Πολιτοφυλακής, µε Έλληνες αξιωµατικούς που προηγουµένως θα παραιτούνταν από τον ελληνικό στρατό, και την ανάκληση των ξένων στρατευµάτων, µετά την αποκατάσταση της εσωτερικής γαλήνης στην Κρήτη. Η πολιτική του Βενιζέλου είχε θριαµβεύσει. Αµέσως έπειτα συγκροτήθηκε η Β’ Συντακτική Συνέλευση, για την εκπόνηση νέου συντάγµατος και η πρώτη πράξη της ήταν η έκδοση ενωτικού ψηφίσµατος, µέσα σε ατµόσφαιρα συµφιλίωσης και εθνικής έξαρσης. Με νέα απόφασή τους οι ∆υνάµεις παραχωρούσαν στο βασιλιά των Ελλήνων Γεώργιο το δικαίωµα να διορίζει εκείνος τον Ύπατο Αρµοστή της Κρήτης (14 Αυγούστου 1906). Το νησί είχε ουσιαστικά καταστεί µια ιδιότυπη ελληνική επαρχία.

Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ


Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Ερωτήσεις Α1
1.Το πρώτο μέρος του εξεταστικού δοκιμίου (Α1) αποτελείται συνήθως από ερωτήσεις «σωστού-λάθους» ή αντιστοίχισης. Δεν υπάρχουν μυστικά για την αντιμετώπιση αυτών των ασκήσεων. Απλώς προσεκτικό διάβασμα / κατανόηση των ζητούμενων της εκφώνησης και ψύχραιμη ανάκληση των πληροφοριών που περιέχει το διδακτικό εγχειρίδιο.
Προσοχή σε κάποιες ερωτήσεις – παγίδες (π.χ. Στην ερώτηση: « Πότε άρχισε τη λειτουργία της η Τράπεζα της Ελλάδος;» πρέπει να θυμηθούμε τη διατύπωση του βιβλίου «…το Μάιο του 1927 ιδρύθηκε η Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία άρχισε τη λειτουργία της ένα χρόνο αργότερα.», δηλαδή το 1928

Παραδείγματα ερωτήσεων:
Α. Σωστό – Λάθος
Ι. Α1.1.
Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση.
1. Τα αιτήματα της «νέας γενιάς» εξέφρασε σε μεγάλο βαθμό με την πολιτική του δράση ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου.
2. Ο Δηλιγιάννης επέκρινε το κοινωνικό κόστος του εκσυγχρονισμού και υποστήριζε ένα κράτος κοινωνικής αλληλεγγύης.
3. Το πρώτο εξάμηνο του 1911 ψηφίστηκαν από τη Βουλή 53 τροποποιήσεις μη θεμελιωδών διατάξεων του συντάγματος.
4. Το Νοέμβριο του 1919 υπογράφηκε η συνθήκη του Νεϊγύ, που προέβλεπε την παραχώρηση της Δυτικής Θράκης από την Τουρκία στην Ελλάδα.
5. Η Σύμβαση της Λοζάνης (30 Ιανουαρίου 1923) καθιέρωνε για πρώτη φορά τη μαζική μετακίνηση πληθυσμών και είχε υποχρεωτικό χαρακτήρα.
Μονάδες 10 [ επαναληπτικές εξετάσεις ΙΟΥΛΙΟΥ 2008 ]

ΙΙ. Α1.1.
Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση.
1. Στις 25 Ιανουαρίου 1921 η Αναθεωρητική Εθνοσυνέλευση που προέκυψε από τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 ανακηρύχθηκε Συντακτική.
2. Οι πρόσφυγες εφάρμοσαν την αμειψισπορά και την πολυκαλλιέργεια και στήριξαν το θεσμό της μικρής γεωργικής ιδιοκτησίας.
3. Μετά τη διάλυση της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ), το 1930, τα χρέη των αγροτών προσφύγων ανέλαβε να εισπράξει η Εθνική Τράπεζα.
4. Ο παλαίμαχος πολιτικός Ιωάννης Σφακιανάκης, κατά την επανάσταση του Θερίσου, κάλεσε τον λαό σε καθολική συμπαράσταση προς τις Μεγάλες Δυνάμεις.
5. Στις 14 Φεβρουαρίου 1913 αφαιρέθηκαν από το φρούριο της Σούδας οι σημαίες των Μεγάλων Δυνάμεων και της Τουρκίας.                     Μονάδες 10[επαναληπτικές εξετάσεις 2009]

Β. Αντιστοίχιση
Ι. Α1.1.
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α (γεγονότα) αντιστοιχίζοντάς τους με τις χρονολογίες της Στήλης Β (περισσεύουν δύο χρονολογίες).
Στήλη Α: ΓΕΓΟΝΟΤΑ                                                                                               Στήλη Β: ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ
1. Απόβαση ελληνικού στρατού στη Σμύρνη                                                      1927
2. Εμφάνιση της κοινοβουλευτικής ομάδας των Ιαπώνων                            1923
3. Ίδρυση της Τράπεζας της Ελλάδος                                                                    1920
4. Συμφωνία της Άγκυρας                                                                                         1919
5. Σύμβαση της Λοζάνης                                                                                             1906
                                                                                                                                            1908                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                Μον. 10 [εξετάσεις Μαΐου 2008]

ΙΙ.Α1.1
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Ι και δίπλα σε κάθε αριθμό ένα από τα γράμματα της Στήλης ΙΙ, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση. Στη Στήλη Ι περισσεύουν τρία ονόματα.
Στήλη Ι Στήλη ΙΙ
1. Χαρίλαος Τρικούπης                                               α. Διοίκηση Τραπεζούντας (1916-1918)

2. Μητροπολίτης Χρύσανθος                                   β. Χάρτης της Δημοκρατίας του Πόντου

3. Σεβαστός Κυμινήτης                                              γ. Αρχή της δεδηλωμένης                                                                             

4. Γεώργιος Θεοτόκης                                                δ. Ίδρυση της Πολιτοφυλακής της Κρήτης


5. Αλέξανδρος Κουμουνδούρος                               ε. Αιτήματα της «Νέας Γενιάς»


6. Ιωάννης Σφακιανάκης

7. Κ. Κωνσταντινίδης

8. Αλέξανδρος Ζαΐμης                                                                                               
                                                                                          Μονάδες 10   [εξετάσεις Μαΐου 2010]

Ερωτήσεις Α2
[Οι ερωτήσεις της Α ομάδας Α1 και Α2 είναι παρόμοιας δυσκολίας. Συχνά ερωτήσεις που εδώ αναφέρονται ως Α2 τίθενται στην κατηγορία Α1 και το αντίστροφο ]

Οι ερωτήσεις της κατηγορίας Α2 περιλαμβάνουν συνήθως δύο είδη
Α. Ιστορικοί όροι ( στην τάξη τους λέμε συχνά "σύντομους ορισμούς" )
Π.χ. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
α. ορεινοί
β. «Υπηρεσία Ανοικοδομήσεως Ανατολικής Μακεδονίας»
γ. «ροπαλοφόροι»                                                       Μονάδες 15[επαναληπτικές εξετάσεις 2009]

ή
Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
α. Φεντερασιόν
β. πεδινοί
γ. Εθνικό Κόμμα (Κ. Μαυρομιχάλη).                                         Μονάδες 15[εξετάσεις Μαΐου 2009]

  Τέτοιου είδους ερωτήσεις τις αντιμετωπίζουμε ανακαλώντας το αντίστοιχο εδάφιο από το σχολικό εγχειρίδιο. Βέβαια πιο σωστό είναι να μην το παραθέτουμε αυτούσιο αλλά να φροντίζουμε να απαντάμε κατευθείαν στην ερώτηση που τίθεται κάνοντας μικρές μετατροπές, με προσοχή όμως, να μην παραλείψουμε κάποιο στοιχείο που χρειάζεται.
   Πολλές φορές επίσης, το συγκεκριμένο χωρίο του βιβλίου δεν περιλαμβάνει χρονικό προσδιορισμό, πράγμα απαραίτητο ώστε να προσδιοριστεί σωστά ένα ιστορικό γεγονός. Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να ανατρέξουμε στα προηγούμενα ή τα επόμενα, ώστε να εντάξουμε χρονικά τον ιστορικό όρο. Δεν είναι απαραίτητο πάντα , βέβαια, να αναφέρουμε ακριβή χρονολογία, αρκεί η χρονική περίοδος, ή ένα ιστορικό γεγονός που προηγήθηκε ή ακολούθησε (π.χ. Στο πλαίσιο των εργασιών της Εθνοσυνέλευσης του 1862-1864 συγκροτήθηκαν οι πυρήνες των δύο μεγάλων παρατάξεων, των πεδινών και των ορεινών. Οι ορεινοί απαρτίστηκαν...   ΄Η , Ως απότοκος της διεθνούς οικονομικής κρίσης που ξέσπασε στη Νέα Υόρκη το 1929 και της αδυναμίας της ελληνικής κυβέρνησης να συγκρατήσει πλέον την οικονομία της χώρας από το 1932 και μετά στο εξωτερικό εμπόριο κυριάρχησε προοδευτικά η μέθοδος διακανονισμού "κλήριγκ"...)
  Είναι γεγονός ότι , τα τελευταία χρόνια , δεν απαιτούνται στις Πανελλήνιες εξετάσεις τόσο ολοκληρωμένες απαντήσεις. Όμως ο μαθητής ο οποίος απαντά με αυτόν τον τρόπο προδιαθέτει ευμενώς το βαθμολογητή απολαμβάνοντας αυτό που όλοι μας αναφέρουμε ως " ενισχυτική βαθμολογία "

Β. "Αιτιολόγηση" ιστορικών γεγονότων
Π.Χ Να αιτιολογήσετε γιατί:
α. ΄Ηταν θετική η συμβολή της υπερπόντιας μετανάστευσης στην ελληνική οικονομία πριν από τους Βαλκανικούς πολέμους.
β. Στην Ελλάδα κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα δεν προέκυψαν ταξικά κόμματα.
γ. Η συνεργασία Κεμάλ − Μπολσεβίκων λειτούργησε ως ταφόπετρα του Ποντιακού ζητήματος.
Μονάδες 15  [εξετάσεις Μαΐου 2008]
  Στην περίπτωση αυτή είναι ολοφάνερο ότι απαιτείται το αντίστοιχο κομμάτι από το σχολικό εγχειρίδιο. Η "αιτιολόγηση" δηλαδή περιλαμβάνεται στο βιβλίο του σχολείου, δεν απαιτείται η κριτική σκέψη του μαθητή.

Ερωτήσεις Β ομάδας (Πηγές)
Η αντιμετώπιση των ερωτήσεων της Δεύτερης ομάδας
  Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει δύο ερωτήσεις – από 25 μονάδες η καθεμία - που η απάντησή τους απαιτεί το συνδυασμό ιστορικών γνώσεων (κυρίως των πληροφοριών που παρέχει το διδακτικό εγχειρίδιο) και των στοιχείων που θα αντλήσει ο μαθητής από τα ιστορικά παραθέματα που δίδονται. Γι’ αυτό το λόγο παρατίθενται σε αποσπάσματα ή και ολόκληρα κείμενα, ιστορικά δοκίμια, άρθρα, ειδήσεις, γελοιογραφίες, γκραβούρες, γραφήματα κτλ, δηλαδή άμεσες ή έμμεσες πηγές ιστορικής πληροφόρησης από τις οποίες ο μαθητής πρέπει να αποσπάσει τις σχετικές πληροφορίες, να τις εντάξει χρονικά και να τις συνδέσει με την ιστορική αφήγηση.

ΠΡΩΤΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ
Δομή/διάγραμμα πρώτου τρόπου απάντησης:
1. Εισαγωγή :
Μπορεί να είναι σχετική με τη δομή της απάντησης, ή με την πολιτική, κοινωνική, οικονομική, χρονολογική, κτλ ένταξη του θέματος, ή να εμπεριέχει το θέμα και τη θέση του μαθητή για το ιστορικό συμβάν, ή να είναι μια άλλη ,σχετική με τα ιστορικά γεγονότα , παράγραφος από το ιστορικό εγχειρίδιο ή …
(Μπορεί και να μην υπάρχει εισαγωγή αλλά να ξεκινά ο μαθητής κατευθείαν την απάντησή του με την αναφορά του στις ιστορικές του γνώσεις ).
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
2. Ιστορικές γνώσεις :
Παράθεση των ιστορικών γνώσεων , όσο το δυνατόν πιο κοντά στις πληροφορίες που δίνει το σχολικό εγχειρίδιο.
Οι μαθητές συνηθίζουν να αρχίζουν αυτό το μέρος της απάντησης με τη φράση: « Όπως γνωρίζουμε από τις ιστορικές μας γνώσεις…» ή « Σύμφωνα με το σχολικό βιβλίο…»
3. Πληροφορίες από το ιστορικό παράθεμα :
Οργανωμένη καταγραφή των πληροφοριών που σταχυολόγησε ο μαθητής από το/τα ιστορικό παράθεμα/παραθέματα και σύνδεσή τους με τις ιστορικές γνώσεις που παρέθεσε στο προηγούμενο μέρος.
Συχνά οι μαθητές επιχειρούν την απλή αντιγραφή σχετικών (ή και άσχετων) τμημάτων του ιστορικού παραθέματος χωρίς να τονίζουν τα σημεία που ενδιαφέρουν. Έτσι δεν απαντούν ακριβώς στα ζητούμενα. Άλλες πάλι φορές αρκούνται σε μια γενικόλογη αναφορά στοιχείων του παραθέματος χωρίς συγκεκριμένες αναφορές, χωρίς να φαίνεται δηλαδή από ποιο σημείο του κειμένου αλίευσαν τις πληροφορίες. Είναι φανερό πως δεν αρκεί η αντιγραφή των στοιχείων που προσφέρει η πηγή, ούτε η αναφορά τους, έστω και με άλλη διατύπωση. Είναι απαραίτητο να επιλέγονται προσεκτικά οι χρήσιμες πληροφορίες, να ιεραρχούνται ή κατά περίπτωση να ομαδοποιούνται και , προπαντός, να συνδέονται με την ιστορική αφήγηση τα ζητούμενα του θέματος.
Για να είναι η απάντηση ολοκληρωμένη κατά τη σύνδεση των ιστορικών γνώσεων και των στοιχείων του παραθέματος καλό είναι να γίνονται συγκεκριμένες αναφορές.
Οι μαθητές συνηθίζουν να αρχίζουν αυτό το μέρος της απάντησης με τη φράση: « Όπως πληροφορούμαστε από το ιστορικό παράθεμα, το οποίο είναι απόσπασμα από το έργο του …. με τίτλο… εκδόσεις…» ή « Σύμφωνα με την ιστορική πηγή… του…»
4. Σύνθεση /Επίλογος :
Σ’ αυτό το μέρος ολοκληρώνεται η απάντηση γιατί επιχειρείται η οριστική αποτίμηση, η αξιολόγηση, η πύκνωση όσων προαναφέρθηκαν , ανάλογα με αυτά που ζητά η ερώτηση. Επισημαίνεται επίσης η συμφωνία ή η ασυμφωνία μεταξύ των ιστορικών γνώσεων και των πληροφοριών που αποκόμισε ο μαθητής από την ανάγνωση του ιστορικού παραθέματος

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ
   Ο δευτερος τρόπος ανάπτυξης είναι συνδυασμός της ιστορικής αφήγησης και των πληροφοριών που παρέχει το ιστορικό παράθεμα.
Ο μαθητής μπορεί να χρησιμοποιήσει την ιστορική αφήγηση ως καμβά, τον οποίο θα εμπλουτίσει με τις πληροφορίες που θα συλλέξει από την πηγή, παραθέτοντας και συγκεκριμένες αναφορές, ώστε να κατατοπίζει τον αναγνώστη για το ακριβές σημείο από το οποίο άντλησε την πληροφορία.
  Μπορεί , επίσης, ως βάση να χρησιμοποιήσει το κείμενο του ιστορικού παραθέματος και από τις πληροφορίες που παραθέτει αυτό να αφορμάται και να ανακαλεί την ιστορική αφήγηση. Σ' αυτή την περίπτωση πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός γιατί θα αντιμετωπίσει εντονότερα τον κίνδυνο να παραλείψει κάποια πληροφορία από το σχολικό του βιβλίο.
  Είναι πάλι δυνατόν να συνδυάσει τις πληροφορίες ιστορικής αφήγησης και πηγών με διαφορετικούς τρόπους. Με χρονική ακολουθία, για παράδειγμα, αν είναι σε θέση να οργανώσει την ύλη με αυτή τη μέθοδο και παράλληλα να απαντήσει σωστά στην ερώτηση. Με τη διάκριση των γεγονότων σε πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά κτλ. επίσης αν το ερώτημα ζητάει κάτι τέτοιο κι αν ο ίδιος θεωρεί ότι μια απάντηση τέτοιου τύπου είναι εύστοχη.
Δομή/Διάγραμμα δεύτερου τρόπου απάντησης
1.Εισαγωγή : (ακριβώς ίδια με τον άλλον τρόπο.)
Μπορεί να είναι σχετική με τη δομή της απάντησης, ή με την πολιτική, κοινωνική, οικονομική, χρονολογική, κτλ ένταξη του θέματος, ή να εμπεριέχει το θέμα και τη θέση του μαθητή για το ιστορικό συμβάν, ή να είναι μια άλλη ,σχετική με τα ιστορικά γεγονότα , παράγραφος από το ιστορικό εγχειρίδιο ή …
(Μπορεί και να μην υπάρχει εισαγωγή αλλά να ξεκινά ο μαθητής κατευθείαν την απάντησή του με την αναφορά του στις ιστορικές του γνώσεις ).
2. ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
Η σύνθεση των πληροφοριών από την ιστορική αφήγηση και τα παραθέματα
3. Σύνθεση /Επίλογος : (ακριβώς ίδιος με τον άλλον τρόπο.)
Σ’ αυτό το μέρος ολοκληρώνεται η απάντηση γιατί επιχειρείται η οριστική αποτίμηση, η αξιολόγηση, η πύκνωση όσων προαναφέρθηκαν , ανάλογα με αυτά που ζητά η ερώτηση. Επισημαίνεται επίσης η συμφωνία ή η ασυμφωνία μεταξύ των ιστορικών γνώσεων και των πληροφοριών που αποκόμισε ο μαθητής από την ανάγνωση του ιστορικού παραθέματος

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ

Πάντοτε ο μαθητής πρέπει να έχει ξεκάθαρο στο μυαλό του τί ακριβώς ζητάει η ερώτηση , να προσέχει ώστε να περιλαμβάνει στην απάντησή του όλες τις πληροφορίες από το σχολικό εγχειρίδιο και τις αντίστοιχες από τα παραθέματα και να συνδέει κατάλληλα τις πρώτες με τις δεύτερες. Καλό είναι επίσης να επισημαίνει , κατά περίπτωση, νέα ή διαφορετικά από την ιστορική αφήγηση στοιχεία και να κρίνει ή να αξιολογεί τις πληροφορίες των πηγών, όταν αυτό χρειάζεται.